Rodzaje soczewek - soczewki twarde i miękkie

Soczewki kontaktowe to jeden ze sposobów korekcji wad wzroku. Z uwagi na ich wiele zalet, zyskują coraz większą popularność i przekonują do siebie nawet wieloletnich użytkowników okularów. Rynek optyczny pełen jest produktów, które bez trudu dopasować można praktycznie do każdej wady oraz indywidualnych parametrów osoby z nich korzystającej. Istnieje również wiele rodzajów soczewek kontaktowych. Różnią się one między sobą m.in. czasem oraz trybem noszenia, konstrukcją czy materiałem wykonania. W ostatniej kategorii wyróżnić można dwa główne typy, tj. soczewki twarde i miękkie. Dowiedz się jaka jest ich charakterystyka! 

Charakterystyka soczewek miękkich

Soczewki miękkie to zdecydowanie najpopularniejszy i najczęściej wybierany rodzaj szkieł kontaktowych. Są one bardzo łatwo dostępne, występują w wielu wariantach, a tym samym są bardziej atrakcyjne cenowo od twardych szkieł kontaktowych. Miękkie soczewki charakteryzują się elastyczną strukturą, która pozwala na dopasowanie do powierzchni oka. 

W zależności od materiału, jaki wykorzystany został do produkcji miękkich soczewek, wyróżniamy szkła hydrożelowe oraz silikonowo-hydrożelowe.

Soczewki miękkie hydrożelowe 

Miękkie soczewki wykonane z hydrożelu to produkt starszej generacji, który jako pierwszy zrewolucjonizował rynek optyczny. Szybko zdobyły one uznanie użytkowników oraz co istotne, ich sława trwa do dziś. Po dzień dzisiejszy są szeroko wykorzystywane oraz cieszą się szczególną popularnością wśród alergików i osób z  wrażliwymi oczami. Jest tak, ponieważ są one wysoce biokompatybilne z tkankami oka.

Miękkie soczewki kontaktowe od początku produkowane były z polimeru HEMA, czyli hydroksyetylometakrylanu, nazywane również hydrożelem. Z czasem, do ich produkcji włączono również inne związki chemiczne odpowiadające za lepsze parametry fizykochemiczne soczewek. 

Soczewki kontaktowe wykonane z hydrożelu świetnie utrzymują optymalny poziom nawilżenia powierzchni oka. Wszystko to za sprawą wysokiego uwodnienia, które zazwyczaj przekracza 50%, a w niektórych przypadkach sięga nawet 78%. Woda zawarta w składzie odpowiedzialna jest w tym przypadku również za transport tlenu do rogówki oka. Z tego względu, im wyższy jest stopień uwodnienia soczewki, tym większa jest jej tlenoprzepuszczalność. Wybierając szkła hydrożelowe warto zatem zwrócić uwagę na to, by wybierać produkty o największej zawartości wody. 

Soczewki miękkie silikonowo-hydrożelowe

Następcą, a w zasadzie nowszym odpowiednikiem soczewek hydrożelowych są szkła silikonowo-hydrożelowe. Z tego względu nazywane są one również produktami nowej generacji. Soczewki te łączą dwie grupy  materiałów o zupełnie innych właściwościach. Daje to w rezultacie produkt zdrowszy dla oczu. Ten rodzaj szkieł kontaktowych podzielić można obecnie na 3 odrębne kategorie, w zależności od ilości zastosowanego silikonu. Odpowiada on bowiem za przepuszczalność tlenu oraz większą sztywność, podczas gdy hydrożel za uwodnienie soczewki. 

Połączenie silikonu z hydrożelem zdecydowanie podnosi komfort użytkowania soczewek oraz wpływa korzystnie na redukcję zmęczenia oczu. Dowiedz się, jakie są objawy zmęczonych oczu. Szkła takie można nosić zdecydowanie dłużej niż hydrożelowe odpowiedniki. Z tego względu z materiału silikonowo-hydrożelowego produkowane są soczewki o przedłużonym trybie noszenia, nazywane całodobowymi. 

W soczewkach silikonowo-hydrożelowych za transport tlenu do rogówki oka odpowiada zawarty w składzie silikon. W praktyce oznacza to, że szkła kontaktowe o większej zawartości wody, tzn. wyższym uwodnieniu będą gorzej dotleniały oko, jednocześnie lepiej nawilżając jego powierzchnię. 

Charakterystyka soczewek twardych

Twarde soczewki to pierwszy rodzaj szkieł kontaktowych, który wynaleziony został już w 1947 roku. Początkowo wykonywane były z PMMA, czyli polimetakrylanu metylu nazywanego również plexi. Materiał ten był jednak zupełnie nieprzepuszczalny dla tlenu. Z czasem zaczęto stosować materiały gazoprzepuszczalne, które stopniowo udoskonalano. Ostatecznie powstały gazoprzepuszczalne soczewki RGP. 

Twarde soczewki kontaktowe są zdecydowanie mniej komfortowe w użytkowaniu. Sztywna konstrukcja nie dopasowuje się do powierzchni oka, za to charakteryzuje się dużą stabilnością kształtu. Są one zatem szczególnie przeznaczone do korekcji bardzo skomplikowanych wad wzroku. Twarde soczewki nie są tak łatwo dostępne jak ich miękkie odpowiedniki. Ich dobór polega na bardzo dokładnych pomiarach opartych m.in., na topografii rogówki. Wykonane są zatem na zamówienie pacjenta i dostosowane do jego indywidualnych parametrów. 

Wyróżniamy kilka rodzajów twardych soczewek kontaktowych.

- Soczewki rogówkowe – posiadają średnicę mniejszą od średnicy rogówki użytkownika. Wykorzystywane są do najczęściej do korekcji stożka rogówki, sferycznych wad wzroku aż do 40,00 D, wszystkich rodzajów astygmatyzmu, a także prezbiopii do 4,00 D. Mogą pełnić również rolę opatrunkową.
 

- Soczewki ortokeratologiczne – są to wysokoprzepuszczalne soczewki rogówkowe o odwróconej geometrii. Przystosowane są do użytku nocnego i korygują krótkowzroczność oraz nadwzroczność połączone z astygmatyzmem rogówkowym. Skutecznie zmniejszają krzywiznę rogówki zapewniając wyraźne widzenie bez korekcji w ciągu dnia. Są skuteczną metodą hamowania progresji krótkowzroczności. 
 

- Soczewki skleralne – posiadają znacznie większą średnicę niż rogówka użytkownika i opierają się na twardówce oka. Stosowane są przy nietolerancji szkieł rogówkowych, a także przy zaawansowanym zespole suchego oka.

Zastanawiasz się, jak wybrać soczewki kontaktowe? Podpowiadamy w innym naszym artykule!