Bóle oka - jakie są przyczyny i leczenie?

Bóle oka mogą pojawiać się z wielu powodów. Mogą być spowodowane niegroźnymi zjawiskami - takimi jak muszka czy rzęsa w oku, ale zdarza się też, że są sygnałem o chorobie. W tym artykule poznasz możliwe przyczyny bólu oka, a także dowiesz się o sposobach jego leczenia. 

Przyczyny bólu oka

Powinieneś wiedzieć, że występują dwa rodzaje bólu oka:

- powierzchniowy, 

- głęboki. 

To, z jakim bólem masz do czynienia łatwo określisz po jego objawach. Bólowi powierzchniowemu zazwyczaj towarzyszy pieczenie, swędzenie lub zaczerwienienie oka. Do przyczyn tego rodzaju bólu zalicza się:

- ciało obce w oku: muszka, rzęsa, ziarenko piasku, 

- zespół suchego oka, 

- zmęczenie oczu (zwane astenopią, która to może pojawić się po spędzeniu długiego czasu przed ekranem komputera), 

- alergię (sezonową lub na konkretny czynnik alergiczny),

- jęczmień (objawia się wraz z bolesną grudką w kształcie kulki na powiece),

- zapalenie spojówek (stan zapalny, któremu może towarzyszyć ropny wyciek z oka). 

Jak widzisz, przyczyn powierzchownego bólu oka może być wiele. Aby dokładnie określić, co jest ich przyczyną, zalecamy obserwować oczy lub skonsultować się ze specjalistą. 

Głęboki ból oka charakteryzuje uczucie kłucia lub pulsowania w oczodole lub nawet promieniowanie bólu na skronie czy zatoki. Może pojawić się również obniżenie ostrości widzenia, a w niektórych przypadkach także gorączka (w zależności od przyczyny bólu). Przyczyną głębokiego bólu oka może być: 

- zapalenie nadtwardówki (to łagodna dolegliwość, która powinna ustąpić samoistnie),

- zapalenie zatok, 

- guz oczodołu, 

- oponiak nerwu wzrokowego (łagodny guz nowotworowy, który występuje niezwykle rzadko), 

- zapalenie nerwu wzrokowego, 

- migrena (ból oka może być jedną z oznak ataku migrenowego, szczególnie, gdy towarzyszą mu mroczki i zaburzenia widzenia),

- atak jaskry,

- zaćma.

Sprawdź, jakie są różnice pomiędzy jaskrą a zaćmą.

Ból oka: przyczyny dnia codziennego

Warto wiedzieć, że na bóle oka można narazić się także w ciągu dnia, nawet nie zdając sobie z tego sprawy. Bywa, że ból w okolicy gałki ocznej jest spowodowany nadmiernym, długotrwałym stresem - lub krótkotrwałym, lecz intensywnym. Ten rodzaj bólu pojawia się również, gdy oczy przez długi okres czasu są narażone na szkodliwe czynniki zewnętrzne. Zalicza się do nich smog, zadymione lub zakurzone pomieszczenia, jak również dym papierosowy. 

Leczenie bólu oka

Sposoby leczenia bólu oka uzależnione są od przyczyny jego występowania. 

1. Gdy do Twojego oka dostało się ciało obce, możesz użyć kropli nawilżających albo soli fizjologicznej. Aby pozbyć się bólu powinieneś wypłukać intruza z oka. Raczej nie zalecamy używania w tym celu zwykłej wody z kranu. 

2. Jeśli jest spowodowany suchością lub zmęczeniem oczu, warto sięgnąć po nawilżające krople do oczu - zwane sztucznymi łzami. 

3. W przypadku alergii i zapalenia spojówek warto udać się do specjalisty. Leczenie tych dolegliwości zazwyczaj wymaga odpowiedniej kuracji. 

4. Gdy przyczyną bólu jest jęczmień, należy zaczekać aż grudka dojrzeje i samoistnie pęknie. By złagodzić jego objawy i przyspieszyć proces gojenia możesz wykonywać ciepłe okłady. 

Jeśli ból oka jest konsekwencją choroby czy innego poważnego schorzenia lub po prostu nie jesteś pewien, co go wywołuje, nie zwlekaj z wizytą u specjalisty. Staraj się nie działać “na własną rękę”. Oczy i wzrok są bardzo delikatne, więc lepiej nie ryzykować. Lekarz sprawdzi, co wywołuje ból i podejmie odpowiednie kroki.  

Ból oka u dziecka

Powinieneś wiedzieć, że przyczyny bólu oka u dziecka mogą być podobne do niektórych przyczyn tego zjawiska u dorosłych. Pociechy mogą skarżyć się na ból oka z powodu: 

- jęczmienia,

- gradówki, 

- zapalenia spojówek,

- zapalenia tęczówki,

- zapalenia zatok, 

- otarć rogówki. 

Zdarza się, że dzieci przypadkowo, np. w trakcie zabawy, same powodują u siebie urazy mechaniczne oka. Jeśli Twoje dziecko skarży się na ból oka, udaj się do okulisty lub lekarza pediatry. Najmłodsi są szczególnie narażeni na różnego rodzaju powikłania, więc nie należy lekceważyć u nich jakichkolwiek objawów.

Domowe sposoby na ból oka

Jeśli wiesz, że ból oka nie jest wywołany żadną poważną przyczyną, możesz spróbować poradzić sobie z nim za pomocą kilku domowych sposobów. Przydatne mogą okazać się ciepłe lub zimne okłady. Z łatwością zrobisz je z miękkich ściereczek z mikrofibry albo z zaparzonych i przestudzonych torebek po zielonej herbacie lub delikatnych ziołach - szałwii lub rumianku. Niektórzy polecają również “babciny sposób” w postaci plastrów ziemniaka. Obrane i umyte plastry ziemniaka należy położyć na zamkniętych powiekach i przytrzymać przez około 5-10 minut. 

Jak wyżej wspomnieliśmy, przyczyny bólu oka mogą być różne. Nie należy ich bagatelizować, ale nie warto również wpadać w panikę, gdy wystąpią. Postępuj rozważnie - jeśli ból jest silny lub regularny, nie bój się poprosić o pomoc specjalisty. 

Al Lens, J.K. Ledford, M. Misiuk-Hojło, S. Coyne Nemeth, Anatomia i fizjologia narządu wzroku, Wyd. Górnicki, 2010
Leitman Mark W., Diagnostyka i postępowanie w chorobach oczu. Kompendium, Wyd. Górnicki, 2017