Alergiczne zapalenie spojówek - leczenie, objawy, przyczyny

Alergiczne zapalenie spojówek to jedno z najczęściej pojawiających się schorzeń narządu wzroku, które występuje w wyniku reakcji uczuleniowej na dany alergen. Choroba ta w zależności od czasu trwania, klasyfikowana jest jako ostra, okresowa lub przetrwała. W każdym z tych przypadków towarzyszą jej nieprzyjemne dolegliwości, które skutecznie utrudniać mogą funkcjonowanie i powodować dyskomfort. Szacuje się, że alergiczne zapalenie spojówek diagnozowane jest u nawet 15-45% dorosłych oraz 30% dzieci. Jest to zatem często występujące schorzenie, którego zaniedbanie może prowadzić do rozwoju poważnych powikłań. Dowiedz się czym charakteryzuje się alergiczne zapalenie spojówek oraz w jaki sposób można je leczyć!

Alergiczne zapalenie spojówek – czym jest?

Alergiczne zapalenie spojówek to stan zapalny oka pojawiający się w odpowiedzi na obecność alergenu w worku spojówkowym. W konsekwencji tego rozpoczyna się cała kaskada odpowiedzi immunologicznej. Organizm chorego w wyniku kontaktu z substancją uczulającą wytwarza skierowane przeciwko niej przeciwciała IgE, produkowane w celu zwalczania alergenu. Pobudzone zostają komórki tuczne obecne w oku wytwarzające substancję zwaną histaminą, która wywołuje proces zapalny spojówki. 

Narząd wzroku ma bezpośredni kontakt ze środowiskiem zewnętrznym. Z tego względu jest on szczególnie narażony na działanie alergenów. Spojówka, której zadaniem jest m.in. ochrona przed infekcjami, kurzem czy pyłem, posiada znacznie więcej komórek tucznych, niż inne części gałki ocznej. Z tego względu jest ona bardzo podatna na zapalenie.

Alergiczne zapalenie spojówek – rodzaje i objawy

Alergiczne zapalenie spojówek sklasyfikować można ze względu na długość trwania i częstość pojawiania się schorzenia. Wyróżniamy zatem:

- Ostre alergiczne zapalenie spojówek – pojawia się nagle, niespodziewanie i szybko się rozwija. Jest ono spowodowane dużą ilością substancji uczulającej nagromadzonej w worku spojówkowym alergika. Charakteryzuje się przede wszystkim swędzeniem, pieczeniem i zaczerwienieniem oczu. Często obserwuje się również nieoczekiwany i nagły obrzęk powiek oraz spojówki. Objawy te natomiast szybko mijają i ustępują całkowicie już po 1-2 dniach. 
 

- Okresowe (sezonowe) alergiczne zapalenie spojówek – ten rodzaj schorzenia pojawia się zazwyczaj w konkretnych miesiącach roku, głównie w okresie wiosennym oraz późnym latem, czyli w czasie najintensywniejszego pylenia traw, drzew oraz chwastów. W większości przypadków towarzyszy alergicznemu nieżytowi nosa. W zależności od ekspozycji na alergen, pojawiające się objawy mogą być silniejsze, bądź słabsze. Charakterystyczny jest natomiast wodnisty katar, kichanie, a także swędzenie i zaczerwienienie oczu, nadmierne łzawienie czy obrzęknięta spojówka. 
 

- Przetrwałe (całoroczne, przewlekłe) zapalenie spojówek - występuje przez cały rok, ponieważ wywołane jest alergenami, które niezależnie od pory roku mogą pojawiać się w otoczeniu uczulonego. Czynnikiem uczulającym mogą być zatem zarówno sierść, pleśń czy roztocza, jak i nawet składniki płynu do pielęgnacji soczewek kontaktowych. Objawy przewlekłego zapalenia spojówek są niecharakterystyczne, przez co trudne do odróżnienia od innych chorób narządu wzroku. Zaliczamy do nich m.in. swędzenie oczu, pieczenie, a także ich przekrwienie. Duża część pacjentów skarży się również na nadmierną suchość powierzchni gałek ocznych. Objawy te mogą słabnąć lub się nasilać. Dodatkowo drażniącymi czynnikami są substancje takie jak np. dym papierosowy czy wielogodzinna praca czy monitorze komputera. 
 

Alergiczne zapalenie spojówek – przyczyny

Spojówka oka jest cienką błoną śluzową pokrywającą zewnętrzną przednią część twardówki oka oraz wewnętrzną część powiek. Pomiędzy tworzy się worek spojówkowy, czyli niewielka przestrzeń, która w stanach chorobowych może gromadzić np. wydzielinę ropną, ciało obce lub w przypadku alergicznego zapalenia spojówek – alergeny. Ich obecność wywołuje uczulenie oraz odpowiedzialna jest za rozwój schorzenia. 

Jakie alergeny najczęściej wywołują alergiczne zapalenie spojówek? Są to m.in.:

- pyłki roślin,

- roztocza kurzu domowego,

- pleść,

- sierść zwierząt,

- metale,

- enzymy roślinne,

- leki.

Alergiczne zapalenie spojówek – leczenie 

Leczenie alergicznego zapalenia spojówek wymaga dokładnego rozpoznania schorzenia oraz jego przyczyny. Bowiem najskuteczniejszym sposobem, zarówno leczenia, jak i profilaktyki jest unikanie alergenu, wywołującego reakcję uczuleniową. Nie zawsze jest to jednak możliwe. Gdy pojawią się pierwsze objawy, zaleca się przemywanie oczu solą fizjologiczną oraz zakraplanie preparatami sztucznych łez lub kropli nawilżających. W ten sposób skutecznie wypłukujemy alergeny zalegające w worku spojówkowym, przynosząc sobie tym samym upragnioną ulgę. Obrzęk powiek, a także zaczerwienienie i przekrwienie oczu zredukować można dzięki stosowaniu chłodzących okładów.

Jeśli symptomy utrzymują się przez dłuższy czas lub co gorsza postępują, należy zgłosić się na wizytę do specjalisty, jakim jest okulista. Konieczne może okazać się wdrożenie leczenia farmakologicznego, uzależnionego od rodzaju i nasilenia schorzenia. W tym celu stosuje się miejscowe lub ogólne leki, w których skład wchodzą najczęściej substancje o działaniu przeciwhistaminowym.