Czym jest krótkowzroczność?

Krótkowzroczność, zwana również miopią, jest jednym z najczęstszych problemów ze wzrokiem występujących u ludzi na całym świecie. Polega ona na zaburzeniu widzenia w dal, podczas gdy obiekty znajdujące się blisko są widziane wyraźnie. Jest to schorzenie związane głównie z budową oka i jego zdolnością do skupiania promieni świetlnych. W dzisiejszym artykule przyjrzymy się bliżej temu zagadnieniu, omawiając przyczyny, objawy oraz metody leczenia krótkowzroczności. Dowiedz się więcej!

Skąd bierze się krótkowzroczność? 

Równoległe promienie światła wpadające do oka powinny załamywać się na jego siatkówce. Czasami zdarza się, że moc optyczna rogówki jest nieproporcjonalnie duża w stosunku do długości gałki ocznej, a promienie świetlne załamują się nie na siatkówce, a przed nią.Wtedy właśnie mamy do czynienia z krótkowzrocznością. W związku z nieprawidłowym miejscem załamania, ostateczny obraz stworzony na siatkówce staje się niewyraźny i rozmyty.

Przyczyny krótkowzroczności 

Krótkowzroczność często uwarunkowana jest genetycznie. Jeśli ktoś z Twoich bliskich się z nią zmagał, problem ten może wystąpić również u Ciebie. Krótkowzroczność może być:

- osiowa, czyli spowodowana przez nadmierną długość gałki ocznej. Ten typ miopii może rozwinąć się do około 21. roku życia, czyli do czasu zakończenia rośnięcia oka, 

- refrakcyjna, która rozwinąć się może poprzez bardzo duży współczynnik załamania światła w naturalnej soczewce oka: dzieje się tak w związku z występowaniem zaćmy lub cukrzycy typu II,

- mieszana, czyli taka, która została spowodowana przez obydwa powyższe lub całkowicie inne czynniki.

Co ciekawe, coraz częściej mówi się o tym, że predyspozycje do krótkowzroczności mogą wynikać nie tylko z czynników genetycznych, ale również ze środowiskowych. W XXI wieku coraz więcej czasu spędzamy przed ekranami i monitorami: w pracy i po niej. Światło niebieskie jest dla wielu nieodłącznym elementem dnia. To właśnie ono może odpowiadać za rozwój krótkowzroczności u niektórych osób: ekrany i monitory bardzo obciążają i męczą gałki oczne i wzrok. 

Jakie są objawy krótkowzroczności?

Podstawowym objawem, po którym możesz rozpoznać krótkowzroczność, jest problem z prawidłowym widzeniem obiektów znajdujących się daleko, podczas gdy przedmioty znajdujące się blisko widziane są normalnie i przejrzyście. Jeśli borykasz się z krótkowzrocznością możesz mieć problemy z prowadzeniem pojazdów; krajobrazy, np. w górach, mogą być dla Ciebie nieklarowne i rozmyte, a filmy w kinie czy godziny odjazdów autobusów na tablicy niedostatecznie wyraźnie widoczne. Inne objawy krótkowzroczności to:

- częste, czasami mimowolne mrużenie oczu: osoba z miopią mruży powieki, by lepiej widzieć, 

- bóle i zawroty głowy,

- pieczenie oczu,

- pogorszenie widzenia w ciemności i w półmroku, np. bardzo słaby wzrok po wejściu do baru czy do piwnicy. 

Krótkowzroczność a prezbiopia

Krótkowzroczności nie należy mylić ze starczowzrocznością, zwaną fachowo prezbiopią. Starczowzroczność występuje wtedy, gdy oko z wiekiem staje się coraz mniej elastyczne i jego zdolności do akomodacji ulegają znacznemu osłabieniu lub całkowicie znikają. Prezbiopia różni się od miopii tym, że osoby z tą pierwszą wadą refrakcji w celu lepszego widzenia przedmiotów znajdujących się blisko lekko oddalają je od siebie, zamiast je przybliżać. Często można zauważyć, że osoby po 40. roku życia oddalają od siebie gazetę, ulotkę lub wizytówkę po to, by wyraźniej widzieć tekst na nich napisany - to właśnie oznaka starczowzroczności. Część osób błędnie rozumie, że z wiekiem z powodu wystąpienia nadwzroczności starczej, a więc prezbiopii, zmniejszy się krótkowzroczność. To mit. 

Jak korygować krótkowzroczność?

Krótkowzroczność najczęściej korygowana jest przy pomocy najbardziej tradycyjnych  narzędzi korekcji wzroku tzw. minusów, czyli przez:

- okulary korekcyjne z mocą minus,
- soczewki kontaktowe o mocy minus. 

Warto pamiętać, że nie należy samemu dobierać parametrów okularów, ani soczewek: powinien zrobić to specjalista po dokładnych badaniach stanu wzroku. Okulista doradzi również indywidualnie, jakie narzędzie korekcji będzie dla Ciebie najlepszym wyborem. 

Jeśli szkła kontaktowe i okulary to narzędzia, które są dla Ciebie uciążliwe i niepraktyczne, możesz zdecydować się na soczewkę fakijną, czyli wewnątrzgałkową. Lekarz wszczepia je do wnętrza gałki ocznej, a Ty przez lata cieszysz się wygodą i swobodą - możesz nawet zapomnieć, że posiadasz wadę refrakcji.

Zabiegi chirurgiczne na krótkowzroczność

Krótkowzroczność można korygować za pomocą zabiegów chirurgicznych. Zazwyczaj decydują się na nie osoby, które pragną pozbyć się wady refrakcji na stałe. Laserowa korekcja wzroku jest coraz częściej wykonywanym zabiegiem. Polega ona na wypłaszczeniu promienia rogówki. Zabieg ten jest całkowicie bezbolesny i trwa dość krótko - bo około 15-20 minut. Najpopularniejszą metodą laserowej korekcji wzroku jest metoda LASIK, która kosztuje średnio 4400 złotych za jedno oko. Pełny powrót do zdrowia po takim zabiegu trwa ponad tydzień - po tym czasie pacjent może cieszyć się codziennym komfortem i wyraźnym, klarownym widzeniem z każdej odległości.

Czy krótkowzroczność może się cofnąć?

Krótkowzroczność to wada refrakcji, która raczej nie może samoistnie się cofnąć, a nie korygowana może postępować. Pamiętaj więc, że jeśli zauważasz u siebie objawy miopii, to nie zwlekaj z wizytą u specjalisty. Dzięki szybkiemu zdiagnozowaniu wady można rozpocząć odpowiednią korekcję, która powinna pomóc w zatrzymaniu jej powiększania się.

1. A. Styszyński, Korekcja wad wzroku - procedury badania refrakcji, Wyd. Alfa Medica Press, 2019
2. J. Czajkowski, Krótkowzroczność - epidemia XXI wieku, seria profilaktyka okulistyczna, Wyd. Górnicki, 2021