Czym jest efekt olśnienia i efekt halo?

Efekt halo to zniekształcenie polegające na tym, że dany pacjent dostrzega rozmazane, świetliste kręgi, aureole wokół źródeł światła. Ta aberracja optyczna może być nie tylko dyskomfortowa, ale i uciążliwa. Zwłaszcza po zmroku, gdy świetliste pierścienie pojawiają się wokół ulicznych latarni i utrudniają prawidłowe widzenie. Czym jest efekt halo? Skąd się bierze i co oznacza? Sprawdź i dowiedz się więcej!

Efekt halo - co to ?

Halo to tzw. tarcza słoneczna - zjawisko występujące w atmosferze, które oznacza zaobserwowanie tarczy słonecznej lub księżycowej.Termin „halo” odnosi się również do zaburzenia widzenia, ponieważ objawia się podobnym efektem wizualnym. Pacjenci z efektem halo dostrzegają świetliste kręgi wokół źródeł światła, np. wokół świateł samochodów, ulicznych latarni, lamp. Jedni twierdzą, iż przypominają one pierścienie, inni, że aureole, a jeszcze inni, że to po prostu błyszczące kręgi. Aberracje te przyczyniają się do pogorszenia widzenia: zwłaszcza wtedy, gdy oświetlenie jest słabe. 

Skąd bierze się efekt halo? Przyczyny

Przyczyn wystąpienia efektu halo może być kilka. Niezależnie od tego, która z nich powoduje to zjawisko u Ciebie, warto skonsultować się ze specjalistą. Sprawdzi on, czy Twój wzrok jest w pełni zdrowy, a w razie potrzeby podejmie odpowiednie leczenie. 

Do czynników, jakie mogą być odpowiedzialne za efekt halo należą:

- Niewłaściwie dobrane soczewki kontaktowe.

- Wady refrakcji. 

Zdarza się, że efekt halo jest dodatkowym objawem nadwzroczności, krótkowzroczności lub astygmatyzmu. Czasami, gdy wada wzroku nie jest odpowiednio korygowana, to pacjent stara się zwiększyć ostrość widzenia poprzez mrużenie oczu: to również sprzyja występowaniu halo.

- Choroby oczu.

Efekt halo może być jednym z pierwszych sygnałów wskazujących na zmiany chorobowe w strukturze oka. Może towarzyszyć rozwijającej się zaćmie, w której zmętnienie soczewki powoduje rozproszenie światła. W przypadku jaskry wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego może prowadzić do uszkodzenia nerwu wzrokowego i zaburzeń widzenia, w tym pojawiania się świetlistych aureoli. Stożek rogówki, charakteryzujący się ścieńczeniem i deformacją rogówki, również może powodować efekt halo wskutek nieregularnego załamania światła.

- Powikłania po operacji zaćmy.

Po operacji usunięcia zaćmy i wszczepieniu sztucznej soczewki niektórzy pacjenci mogą doświadczać efektu halo jako powikłania po zabiegu. Może to wynikać z rodzaju zastosowanej soczewki wewnątrzgałkowej – szczególnie w przypadku soczewek refrakcyjnych, które opierają się na zjawisku załamania światła podczas jego przechodzenia przez ośrodek optyczny.

- Okres rekonwalescencji po operacji LASIK.

Po laserowej operacji oka, zwłaszcza w pierwszej dobie, mogą występować różne zaburzenia widzenia, w tym efekt halo, który jest szczególnie częsty po zabiegu LASIK. Jest to zjawisko przejściowe – gdy oko w pełni się zagoi, halo zazwyczaj ustępuje.

- Usuwanie blizn rogówki.

Efekt halo oczu występuje również jako powikłanie po operacyjnym usuwaniu blizn rogówki - może utrzymywać się przez kilka miesięcy, a po tym czasie powinno zniknąć. 

Efekt halo a efekt olśnienia

Po operacjach oczu oprócz efektu halo często występuje również efekt olśnienia. Jest to zaburzenie widzenia, w którym pacjent odczuwa dyskomfort podczas patrzenia na określone obiekty lub powierzchnie. Olśnienie może być spowodowane bezpośrednim kontaktem ze źródłem światła lub jego odbiciem od jasnych, gładkich i mocno refleksyjnych powierzchni, takich jak szkło, metal. Olśnienie występuje wskutek niewłaściwego rozkładu luminancji, jej nieprawidłowego zakres albo zbyt dużych kontrastów w przestrzeni lub w czasie.

Rodzaje olśnienia

Efekt olśnienia można podzielić na kilka rodzajów, w zależności od warunków jego zaistnienia i skutków. Wyróżnia się:

- olśnienie bezpośrednie, 
- olśnienie pośrednie, 
- olśnienie odbiciowe, 
- olśnienie przeszkadzające, 
- olśnienie przykre, 
- olśnienie oślepiające.

Jak radzić sobie z efektem halo i efektem olśnienia?

Zarówno efekt halo, jak i efekt olśnienia bywają bardzo nieprzyjemne i mogą utrudniać codzienne czynności, a zwłaszcza po zmroku. Jak sobie z nimi poradzić? Czy da się ich pozbyć?

Jeżeli chcesz zniwelować efekt halo to najpierw powinieneś znaleźć przyczynę jego występowania. Najlepiej, abyś w tym celu w pierwszej kolejności udał się na badanie wzroku u okulisty lub optometrysty. Specjalista przeprowadzi z Tobą wywiad i wspólnie spróbujecie ustalić, co może być przyczyną tych zaburzeń widzenia. 

- Jeżeli korzystasz z soczewek kontaktowych, to jeżeli nie są prawidłowo dobrane - bardzo prawdopodobnym jest, że to one stoją za halo.
- Jeśli przyczyną efektu halo jest choroba oczu, specjalista wykryje ją lub jej objawy. Wtedy podejmie odpowiednie leczenie. 
- Gdy halo wystąpiło po operacji, zawsze warto na wszelki wypadek udać się na konsultację: ale raczej jest to normalne, przejściowe zjawisko. 

Aby zminimalizować dyskomfort związany z występowaniem halo, warto zadbać o odpowiednie nawilżenie oczu, unikać patrzenia na intensywne źródła światła w ciemnym otoczeniu oraz stosować odpowiednie soczewki kontaktowe lub okulary z powłokami antyrefleksyjnymi. Na czas np. rekonwalescencji po operacji warto oddać kierownicę samochodu komuś bliskiemu. W przypadku pacjentów po operacjach okulistycznych pomocne mogą być zalecone przez lekarza krople nawilżające oraz regularne kontrole, który oceni proces gojenia się oka i zaproponuje ewentualne pomocne rozwiązania.

W przypadku występowania efektu olśnienia, należy zadbać o równomierne rozłożenie źródeł światła i dostosowanie ich do danego pomieszczenia. Należy również zadbać o eliminację odbić.

Soczewki na efekt halo

Co ciekawe, na rynku optycznym dostępne są również soczewki, które pomagają w minimalizowaniu tego efektu: Pure Vision 2HD od Bausch&Lomb. Zaprojektowano je z myślą o kierowcach i osobach spędzających dużo czasu przed ekranami. Znajdziesz je w sklepie bezokularow.pl. 

Bibliografia:

https://www.bezokularow.pl/poradnik/halo-i-olsnienie-jak-sobie-radzic
https://swisslaser.pl/blog/efekt-halo-kiedy-powstaje-co-sygnalizuje/