Soczewka opatrunkowa do czego służy?

Soczewki opatrunkowe nie należą do grona standardowych soczewek korygujących wadę wzroku. One mają bowiem za zadanie chronić oko przed czynnikami zewnętrznymi, jak również wspierać procesy rekonwalescencji po zabiegach czy urazach. W tym artykule dowiesz się więcej na temat soczewek opatrunkowych: kiedy się ich używa i do czego służą. Sprawdź i dowiedz się więcej!

Soczewki opatrunkowe - co to?

Soczewki opatrunkowe, znane również jako soczewki terapeutyczne to specjalistyczne, miękkie szkła kontaktowe zaprojektowane z myślą o ochronie oka i wspomaganiu jego regeneracji. Ich najważniejszym zadaniem jest zabezpieczenie powierzchni rogówki oraz stworzenie sprzyjającego środowiska do odbudowy uszkodzonych struktur. Dzięki swojej strukturze, która opiera się na:

- wysokiej tlenoprzepuszczalności. Sprawdź, co to jest tlenoprzepuszczalność w soczewkach. 
- Odpowiednio wysokiemu poziomowi uwodnienia,

skutecznie ograniczają ryzyko pogłębiania się urazów oraz przynoszą ulgę w bólu towarzyszącym wielu problemom okulistycznym.

Kiedy sięgnąć po soczewki opatrunkowe?

Soczewki opatrunkowe zakłada się lub poleca się pacjentowi, gdy:

- Przeszedł on operację okulistyczną, np. laserową korekcję wzroku, operację zaćmy, przeszczep rogówki. Są to operacje, które przeprowadza się na gałce ocznej - w związku z czym po nich potrzebuje ona czasu na regenerację. W niektórych przypadkach, np. po wszczepieniu soczewki fakijnej specjalista rozcina tkanki oka (rogówkę), ale nie zakłada szwów - oko samodzielnie musi wrócić do prawidłowego stanu. 

- Doznał urazu oka (np. mechanicznego, spowodowanego ciałem obcym).

- Choruje na zespół suchego oka lub gdy powierzchnia jego oczu z innych powodów (np. po radioterapii) stale jest sucha, podrażniona, a standardowe formy leczenia nie przynoszą oczekiwanych skutków.

- Choruje na dystrofię lub inne zaburzenia rogówki, które osłabiają jej struktury i powodują zaburzenia jej regeneracji. Wśród nich wymienia się m.in. dystrofię Cogana, czyli schorzenie prowadzące do niestabilności nabłonka rogówki, oraz keratopatię neurotroficzną – chorobę wynikającą z uszkodzenia nerwów rogówki, która może skutkować trudno gojącymi się owrzodzeniami tej struktury.

- Gdy pacjent ma problemy z nieprawidłowościami powiek, wśród nich można wymienić m.in. trichiasis, czyli niewłaściwy kierunek wzrostu rzęs, które ocierają się o rogówkę, a także ektropion i entropion – zaburzenia położenia powiek prowadzące odpowiednio do nadmiernego wysychania oka lub mechanicznego podrażnienia jego powierzchni. Tego typu zmiany mogą wywoływać przewlekłe podrażnienia, mikrourazy oraz zwiększać ryzyko infekcji. 

Rodzaje soczewek opatrunkowych

Jak już wspomnieliśmy, soczewki opatrunkowe nie są standardowymi soczewkami korekcyjnymi, dlatego też tylko kilka modeli może pełnić taką funkcję. W ostatnich latach podejście do tego typu soczewek znacząco się zmieniło. W miejsce dawnych, ściśle terapeutycznych modeli, coraz częściej sięga się po klasyczne miękkie soczewki kontaktowe o zerowej mocy korekcyjnej (0,00 D), które sprawdzają się również w zastosowaniach leczniczych. Wśród zatwierdzonych przez FDA rozwiązań znajdują się cztery popularne typy, które skutecznie chronią rogówkę i wspierają proces rekonwalescencji:

- soczewki producenta Johnson & Johnson – Acuvue Oasys,

- soczewki producenta Alcon – Air Optix Night & Day Aqua,

- soczewki producenta Bausch & Lomb – PureVision,

- soczewki producenta Unilens – Sof-Form 55 EW.

Jak działają soczewki opatrunkowe?

Poza wspieraniem procesu powrotu do zdrowia, soczewki opatrunkowe również:

- Zmniejszają ból.

Rogówka należy do struktur o największym zagęszczeniu zakończeń nerwowych w ludzkim ciele. Nawet drobne uszkodzenia jej powierzchni mogą powodować intensywny ból, spowodowany m.in. tarciem powiek lub kontaktem z powietrzem. Soczewki opatrunkowe pełnią funkcję ochronnej bariery, osłaniając podrażnione nerwy i znacząco łagodząc odczuwany dyskomfort.

- Chronią rogówkę przed czynnikami zewnętrznymi.

Soczewki opatrunkowe działają jak osłona mechaniczna, chroniąc rogówkę przed wpływem czynników zewnętrznych – np. drobinami kurzu, rzęsami czy ruchem powiek w trakcie mrugania. W sytuacjach takich jak urazy mechaniczne czy okres rekonwalescencji po zabiegach chirurgicznych, pomagają ograniczyć dalsze podrażnienia i wspierają naturalne procesy gojenia oka. Ta bariera jest szczególnie przydatna, gdy w trakcie okresu rekonwalescencji z różnych powodów nie możesz np. pozwolić sobie na wolne od pracy lub pozostanie w domu.

- Przyspieszają proces gojenia.

Kolejną zaletą soczewek opatrunkowych jest to, że wspierają proces ruchu regenerujących się komórek, gdy te przemieszczają się do miejsca uszkodzenia.

- Wspieranie leczenia za pomocą środków farmaceutycznych. 

Soczewki opatrunkowe mogą także pełnić rolę nośników leków. Dzięki zdolności wchłaniania substancji aktywnych z kropli do oczu lub ich nasączaniu, soczewki te stopniowo uwalniają leki bezpośrednio na powierzchnię rogówki, co poprawia efektywność leczenia i zwiększa dostępność leku w miejscu działania.

Czy można samemu dopasować soczewkę opatrunkową?

Aby dobroczynne działanie soczewek opatrunkowych było skuteczne, powinny być one indywidualnie dopasowane do danego pacjenta. Nie należy dobierać ich na własną rękę: należy oddać tą rolę lekarzowi. On przede wszystkim:

- oceni stan oka,

- dobierze odpowiedni materiał i rozmiar soczewki,

- wskaże właściwy, odpowiadający zaleceniom model,

- pomoże w aplikacji soczewki i oceni jej dopasowanie i umiejscowienie.

Soczewki tego typu zazwyczaj są zakładane i ściągane przez okulistę - oko, zwłaszcza po urazie czy operacji, jest niezwykle delikatne. Z tego powodu należy obchodzić się z nimi niezwykle delikatnie. Jeżeli jednak soczewki wspierają np. leczenie zespołu suchego oka, może być tak, że lekarz wyda odpowiednie zalecenia dotyczące częstotliwości i sposobów ich ściągania i zakładania - i będziesz wykonywać to sam. Wszystko zależy od Twojego indywidualnego przypadku. 

Sprawdź również, do jakiego specjalisty najlepiej się udać: i poznaj różnice między okulistą i optometrystą.

Bibliografia:

https://www.bezokularow.pl/poradnik/soczewki-opatrunkowe-czym-sa-kto-je-nosi
https://www.bezokularow.pl/poradnik/czy-soczewki-kontaktowe-to-wyrob-medyczny